Published in the Sunday Mumbai Samachar on 02 February 2025
ઉત્તરથી દક્ષિણ અને પૂર્વથી પશ્ચિમ સુધી, યુરોપની સુંદરતા તેના સમૃદ્ધ ઈતિહાસ, વિવિધ સંસ્કૃતિઓ અને અદભૂત પ્રકૃતિમાં સમાયેલ છે.
આજે આપણે યુરોપની ખોજ કરીશું. યુરોપ વૈવિધ્યતા અને ઈતિહાસથી સમૃદ્ધ ખંડ છે. તમને એવો વિચાર આવી શકે છે કે યુરોપમાં ઘણા બધા દેશો કઈ રીતે છે? સ્રોતોને આધારે આ સંખ્યા ભિન્ન છે. અમુક દાવો કરે છે કે 44 દેશ છે, જ્યારે અન્યો 50 કે 51 પણ કહે છે. જોકે યુનાઈટેડ નેશન્સ અનુસાર યુરોપમાં 44 દેશનો સમાવેશ થાય છે. આમ છતાં આ ઉચ્ચ સંખ્યામાં સામાન્ય રીતે યુરોપ અને એશિયામાં પણ અસ્તિત્વ ધરાવતા ટર્કી, કઝાકસ્તાન અને રશિયા જેવા પ્રદેશો અને આંશિક ઓળખાતાં રાજ્યોનો સમાવેશ થાય છે. સાઈપ્રસ એશિયા માઈનરનો ભૌગોલિક રીતે ભાગ છે,પરંતુ સાંસ્કૃતિક રીતે તે યુરોપનો ભાગ છે. અન્ય પ્રદેશોમાં ફેરો આઈલેન્ડ્સ અને ગ્રીનલેન્ડ સંખ્યાની વિભિન્નતામાં યોગદાન આપે છે. બાલ્કન્સમાં આંશિક ઓળખાતું રાજ્ય કોસોવો પણ આ અજોડતામાં ભૂમિકા ભજવે છે. ખેર, સંખ્યા ગમે તે હોવા છતાં યુરોપની વૈવિધ્યતા તેની વ્યાખ્યા કરતી વિશિષ્ટતા છે.
હવે આપણે યુરોપના ઉત્તર, દક્ષિણ, પૂર્વ અને પશ્ચિમ થકી પ્રવાસ કરીને તેમની અજોડ સંસ્કૃતિઓ, નિસર્ગસૌંદર્ય અને પરંપરાઓ વિશે જાણીએ.
ઉત્તર
ઉત્તરીય યુરોપ અદભુત નૈસર્ગિક સૌંદર્ય, ઉત્તમ સંસ્કૃતિ અને તેના વાઈકિંગના ઈતિહાસમાં ઊંડાણભર્યા જોડાણ માટે જાણીતું છે.નોર્વેમાં તેના અદભુત ફ્યૉર્ડસ હોય, આઈસલેન્ડ જિયોથર્મલ ઝરણા હોય કે ડેનિશ કેફેની આહલાદક હૂંફ હોય, ઉત્તરીય યુરોપ શાંતિના અવસરો સાથે મંત્રમુગ્ધ કરનારાં સાહસોનું સંમિશ્રણ છે.
હવે નોર્વેમાં જિરેન્જરજોર્ડ ખાતે ઊભા રહ્યા હોય તેવી કલ્પના કરો, જ્યાં પાણીનો ધોધ ઊંચા તીક્ષ્ણ ખડકો પરથી કાચ જેવા પાણીમાં નીચે આવે છેઅને દરિયાકાંઠા પર વિલક્ષણ ગામડાંઓ વસેલાં છે. અથવા આહલાદક જ્વાળામુખીના નિસર્ગસૌંદર્યથી ઘેરાયેલા આઈસલેન્ડના બ્લુ લગૂનમાં આરામ કરતી વખતે પોતાની તસવીરો લો. આ પ્રદેશ જીવનની અજોડ રીત પણ ધરાવે છે, જે પ્રાચીન રીતિરસમો સાથે આધુનિક નાવીન્યતાનું સંતુલન કરે છે.દાખલા તરીકે ડેન્માર્કની `હાઈજી' સંકલ્પના મિત્રો સાથે તાપણા સામે બેસવું અથવા મજેદાર ભોજન માણવા જેવી નાની નાની ખુશીઓમાંઆનંદ શોધવા પ્રોત્સાહન આપે છે. સ્વીડનની ફિકા, એટલે કે, કોફી બ્રેક રિલેક્સ કરવાના હેતુપૂર્વકના અવસરમાં ફેરવાઈ જાય છે,જે પણ વધુ એક સાંસ્કૃતિક ખજાનો છે. ફિનલેન્ડમાં સાઉના દૈનિક જીવનનું કેન્દ્ર છે, જે જોડાણ, પ્રતિબિંબ અને કાયાકલ્પનું પ્રતીક છે.
શિયાળાના મહિના ચમત્કારી નોર્ધર્ન લાઈટ્સ લાવે છે, જે સમયે ફિનલેન્ડ, નોર્વે અને આઈસલેન્ડ માં આકાશ વિવિધ રંગોથી રંગાઈ જાય છે,જ્યારે ઉનાળામા મધરાત્રિનો સૂર્ય સુવર્ણ પ્રકાશ સાથે રાત્રિને સુંદર બનાવે છે, જે અસીમિત ખોજ પ્રદાન કરે છે. ફિનલેન્ડ સાઉના સંસ્કૃતિમાંએટલું ગળાડૂબ છે કે કાર કરતાં સાઉના વધુ છે. તેની ૫.૫ મિલિયન વસતિમાંથી 2 મિલિયન વસતિ સાઉના ધરાવે છે.
દક્ષિણ
દક્ષિણીય યુરોપ સ્વર્ણિમ સંસ્કૃતિ, સુંદર દરિયાકાંઠા અને રોચક ઈતિહાસથી સમૃદ્ધ છે. ભૂમધ્ય સમુદ્રમાં ખળખળ વહેતાં પાણીથી તુસ્કેનીની રોલિંગ હિલ્સ સુધી દક્ષિણીય યુરોપ તેના હવામાન સાથે તેના લોકો, વાનગીઓ અને જીવનશૈલીમાં પણ ઉષ્મા પ્રદાન કરે છે. ઈટાલી, સ્પેન, ગ્રીસ,પોર્ટુગલ અને દક્ષિણીય ફ્રાન્સ જેવા દેશો આ સૂર્યવાળા પ્રદેશના હાર્દ છે, જે ઈતિહાસ, કળા અને ખાદ્યોનું મજેદાર મિલન પ્રદાન કરે છે.
હવે સેન્તોરિનીમાં ખડકો પર ઊભા રહ્યા હોય અને એજિયન સીમાં સૂર્યાસ્ત જોતા હોય અથવા અમલ્ફી કોસ્ટ પર પેસ્ટલ-રંગનાં ઘરો ચકમકતાં જળને જ્યાં મળે છે તે પોસિતાનોની ગલીઓમાં પસાર થતા હોય તેવી કલ્પના કરો. સ્પેનના કોસ્ટા બ્રાવા અને પોર્ટુગલના અલ્ગાર્વેના બીચ શાંત દરિયાકાંઠોઅને નાટકીય ક્ષિતિજો પ્રદાન કરીને મંત્રમુગ્ધ કરીને રહે છે.
દક્ષિણીય યુરોપ અસાધારણ સ્થાપત્યોનું ઘર છે. સ્પેનમાં ગ્રેનેડામાં અલ્હાંબ્રા નાજુક મૂરિશ ડિઝાઈન જોવા મળે છે, જ્યારે બાર્સેલોનામાં ગાઉડીઝ સાગ્રાદા ફેમિલિયા સપનું સાકાર થયું હોય તેવું મહેસૂસ કરાવે છે. વળી, ઈટાલીમાં ચિયાંતી, સ્પેનમાં રિયોજા હોય કે પોર્ટુગલમાં વિન્હો વેર્દે વાઈનના દરેક ઘૂંટડા તે જ્યાંથી આવી છે તે ધરતીની વાર્તા કહે છે. ઈટાલીનું એપેરોલ સ્પ્રિટ્ઝ, ગ્રીસનું આઉઝો અને પોર્ટુગલની પોર્ટ વાઈન પણ પ્રદેશની સંસ્કૃતિની અજોડ ફ્લેવર પૂરી પાડે છે.
મોજીલી વાસ્તવિકતા: 1600 બીસીઈ આસપાસ જ્વાળામુખી ફાટીને સેન્તોરિની અજોડ ક્ષિતિજ રચાઈ હતી, જે અમુક માને છે કેએટલાન્ટિસની ભ્રમણાઓ સાથે જોડાયેલી છે.
પૂર્વ:
પૂર્વીય યુરોપ સમકાલીન લાગે છે, પરંતુ ઈતિહાસ, સ્થિતિસ્થાપકતા અને ખૂબીઓમાં સમૃદ્ધ છે. આ પ્રદેશની મારી મુલાકાતમાંમને ગોથિક સ્થાપત્યો સાથેના પ્રાગ જેવાં શહેરો, ક્રોએશિયાનો અદભુત દરિયાકાંઠો અને વોર્સોની ઐતિહાસિક કટિબદ્ધતાઓથી મોહિત કરી દીધો હતો.
પ્રાગના ચાર્લ્સ બ્રિજ પર ઊભા રહેતાં તમે પૂતળાઓથી ઘેરાયેલા પામશો, જે સદીઓ જૂની વાર્તાઓ કહેતા હોય તેવું લાગે છે. રોમાનિયામાં કાર્પેથિયન પહાડીઓ પાઈનનાં જંગલો થકી લઈ જાય છે, જે પરીકથામાં આવી ગયા હોઈએ તેવું મહેસૂસ કરાવે છે. બુડાપેસ્ટમાં ડેન્યુબ રિવર જીવંત પેસ્ટ સાથે ઐતિહાસિક બુડાની બાજુને જોડે છે, જે એકતાના પ્રદેશના જોશનું પ્રતીક છે.
પ્રાગમાં ઓલ્ડ ટાઉન અને રોમાનિયામાં બ્રેન કેસલ ડ્રેક્યુલા લીજેન્ડનું ઘર છે, જે અચૂક જોવા જેવાં સીમાચિહનો છે. વોર્સોનું ઓલ્ડ ટાઉનજે વિશ્વ યુદ્ધ-૨માં લગભગ વિનાશ પામ્યું હતું તેનું વહાલપૂર્વક પુન:નિર્માણ કરાયું છે, જે શહેરની સ્થિતિસ્થાપકતાનો દાખલો છે.સંદર્ભો તરીકે તસવીરોનો ઉપયોગ કરીને તેનું પુન:નિર્માણ કરવા માટે સૂઝબૂઝપૂર્વકના પ્રયાસો તેના લોકોના અતૂટ જોશનું શક્તિશાળી પ્રતીક છે.
પશ્ચિમ:
પશ્ચિમી યુરોપ દરેક વળાંકે વાર્તાઓ કહેવાની રીત ધરાવે છે. ફ્રાન્સમાં બોર્ડુક્સના વાઈનયાર્ડસ, એમ્સ્ટરડેમની નહેરો અને જર્મનીનું બ્લેક-ફોરેસ્ટ દરેકની પોતાની અજોડ વાર્તા કહે છે. ઈન્ગ્લેન્ડના કોર્નવોલમાં મજબૂત ખડકો અને દરિયાકાંઠાનો પંથ મોહિત કરે છે,જ્યારે સ્વિટઝર્લેન્ડનો અલ્પાઈન નજારો મંત્રમુગ્ધ કરી દે છે.
પેરિસ થકી પગપાળા પસાર થતી હોઈએ ત્યારે આઈફેલ ટાવરના રોમાન્સની અથવા લૌવર ખાતે કળાના વારસાની અવગણના કરવાનું અશક્ય છે. લંડનમાં બકિંગહામ પેલેસ અને બિગ બેન શાહી પરંપરાનું દ્યોતક છે. બ્રસેલ્સમાં ગ્રાન્ડ પ્લેસ સદીઓ જૂની કળાકારીગરી પ્રદર્શિત કરતુંસ્થાપત્ય દર્શાવે છે.
પશ્ચિમી યુરોપની સંસ્કૃતિ સમૃદ્ધ અને વૈવિધ્યપૂર્ણ છે. ફ્રાન્સે મોનેટ અને વિક્ટર હ્યુગો જેવા દુનિયાને કળાત્મક લીજેન્ડ્સ આપ્યા છે.નેધરલેન્ડ્સ વાન ગોઘ અને રેમ્બ્રાન્ડ્ટનું ઘર છે, જે રોજબરોજ સૌંદર્ય માટે પ્રેમ પ્રેરિત કરે છે. જર્મનીનો શાસ્ત્રીય સંગીતનો વારસો બીથોવનઅને બાક જેવી હસ્તીઓથી સમૃદ્ધ છે, જે પ્રદેશની રોચક પરંપરા છે. આ પ્રદેશમાં બેલ્જિયમ્સ ટુમોરો લેન્ડ, જર્મનીનો ઓક્ટોબર ફેસ્ટઅને લંડનનો ટ્રૂપિંગ ધ કલર જેવા મહોત્સવો પોતીકાપણું અને ઉજવણી મહેસૂસ કરાવે છે.
મોજીલી વાસ્તવિકતા: `બિગ બેન' એ જેને વાસ્તવમાં `એલીઝાબેથ ટાવર' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે તે ખુદ ટાવર નહીં પણક્લોક ટાવરની અંદરના બેલનો સંદર્ભ છે.
તારણ:
યુરોપ દેશોના કલેકશનથી પણ વિશેષ છે. તે અવિસ્મરણીય અનુભવોનો ખંડ છે. નોર્વેના ફ્યૉર્ડસ થકી ટ્રેકિંગથી ઈટાલિયન કિચનમાં ખાણીપીણી સુધી યુરોપ મંત્રમુગ્ધ અને પ્રેરિત કરનારાં સાહસો પ્રદાન કરે છે. સેન્તોરિનીનો મંત્રમુગ્ધ કરનારો સૂર્યાસ્ત હોય, બર્લિનની અવંત-ગાર્ડે ગેલેરીઓ હોય કે પ્રોવેન્સના લવેન્ડર ખેતરો થકી લટાર મારવાની હોય, આ અવસરો યુરોપને અવિસ્મરણીય બનાવે છે. આ ખંડ ખોજ કરવાની વાટ જોતી વાર્તાઓનો ભંડાર ધરાવે છે અને આપણે તેની ખોજ કરીએ તેમ યુરોપ આશ્ચર્યચકિત કરવાનું અને પ્રેરિત કરવાનું ચાલુ રાખે છે.
યુરોપનું સૌંદર્ય ફક્ત તેના નિસર્ગસૌંદર્યમાં નહીં પણ તેની વૈવિધ્યતા, તેના લોકો અને તેના સમૃદ્ધ અનુભવોમાં છે.તો મોટું સપનું જુઓ અને યુરોપના જાદુને તમારા પ્રવાસનો પણ હિસ્સો જરૂર બનાવો.
125 videos
Post your Comment
Please let us know your thoughts on this story by leaving a comment.